Λόγω του μεγέθους του υλικού για τον Ζακυνθινό συνθέτη και αγωνιστή Αλέκο Ξένο, η παρουσίαση θα σπάσει σε δύο μέρη: στην παρούσα, που αφορά το μουσικό του έργο, και σε άλλη, που θα αφορά κείμενα κ.α. στοιχεία.
Για λόγους διευκόλυνσης, τα έργα θα παρατίθενται με τη σειρά που εμφανίζονται στον κατάλογο έργο του συνθέτη (βλ. «Κατάλογος έργων Αλέκου Ξένου (1912-1995)» (Μουσικολογία 18, 2003, σσ. 165-207, επανέκδοση στο Η αυτοβιογραφία και το αρχείο του Αλέκου Ξένου, Μουσείο Μπενάκη, 2013, σσ. 219-282).
Από το πλούσιο σχετικό έργο του συνθέτη (που αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του) δίνουμε εδώ τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Η δε παράθεση των έργων γίνεται, ως επί το πλείστον, επιγραμματικά. Λεπτομέρειες και σχόλια για τα έργα μπορεί να βρει κανείς στις παραπάνω πηγές.
I. ΤΡΑΓΟΥΔΙ
I: 3. Ο οδηγητής (Κώστα Βάρναλη), για φωνή και πιάνο (1941)
I: 4. Του Άρη ή Του μικρού χωριού (Ναυσικάς Φλέγκα) (1943), για φωνή και πιάνο (βασίζεται σε ένα σλάβικο επαναστατικό τραγούδι)
I: 7. Τραγούδια που γράφτηκαν στην περίοδο του εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα, για φωνή και πιάνο (πλην του αρ. 2) (1943-1945, πλην του 8: 1950):
1. «Τ’ ανταρτάκια» (Αλέκου Ξένου) (1943)
2. «Τα ελληνόπουλα το λένε» (Γεράσιμου Σταύρου) (1944), για μονόφωνη παιδική χορωδία με σόλο φωνή και πιάνο
3. «Ο κοκοβιός» (Αλέκου Ξένου) (1944)
4. «Της νιότης» ή «Ύμνος της Ε.Π.Ο.Ν.» (Σοφίας Μαυροειδή – Παπαδάκη) (1944)
5. «Ο ύμνος της Π.Ε.Ε.Α.» (Γεράσιμου Σταύρου) (1944)
6. «Στους δρόμους (Ύμνος της Εθνικής Αλληλεγγύης)» (Απόστολου Σπήλιου) (1944)
7. «Της Αθήνας» (Γεράσιμου Σταύρου) (1944)
8. «Κάθε πρωί» (Αλέκου Ξένου) (1950)
9. «Κούρσεψαν την όμορφή μας χώρα» (Φώτη Αγγουλέ) (1945)
10. «Θυσιαστήριο» (Γιώργου Κοτζιούλα) (1945)
11. «Επίγραμμα: Στους δέκα ήρωες της Καλλιθέας» (Σοφίας Μαυροειδή – Παπαδάκη) (1945)
«Στους δρόμους» (ερμηνεία: Ηλίας Λογοθέτης)
I: 10. 3 Τραγούδια (Άγγελου Σικελιανού) (1946 – 1951), για φωνή και πιάνο:
1. «Εμβατήριο» (1951)
2. «25 Μαρτίου 1821 – 25 Μαρτίου 1946» (ή «Ύμνος στη δημοκρατία») (1946)
3. «Η Ελλάδα σέρνει το χορό (Αντίσταση)» (1947)
I: 12. Τραγούδια για την ειρήνη, για μέτζο ή δραματική σοπράνο και πιάνο (“1969”):
1. «Εις μούσας» (Ανδρέα Κάλβου) (1960)
2. «Άνοιξη» (Διονυσίου Σολωμού)
3. «Θάλασσα» (Κώστα Βάρναλη)
4. «Ύμνος στην ειρήνη» (Κωστή Παλαμά) (1950)
5. «Πόθος ειρήνης» (Ευριπίδη)
6. «Σαν είναι ειρήνη» (Βακχυλίδη)
7. «Τραγούδι για την ειρήνη» (Αριστοφάνη)
8. «Τ’ όνειρο του παιδιού» (Γιάννη Ρίτσου)
«Ύμνος στην ειρήνη»
I: 13. Τραγούδια για την ειρήνη, για μέτζο σοπράνο και κουιντέτο εγχόρδων (“Αθήνα, IV 1982”):
1. «Ύμνος στην ειρήνη» (Κωστή Παλαμά)
2. «Πόθος ειρήνης» (Ευριπίδη)
3. «Σαν είναι ειρήνη» (Βακχυλίδη)
4. «Τραγούδι για την ειρήνη» (Αριστοφάνη)
I: 15. Από τα 4 τραγούδια (Κωστή Παλαμά) [έκδοση 1952], για φωνή και πιάνο:
1. «Ύμνος στην ειρήνη» (1950)
2. «Εργάτες» (1944)
4. «Εμπρός» (1944)
«Εργάτες»
Βίντεο του τραγουδιού "Εμπρός"
I: 16. Από τα Δεκαπέντε τραγούδια, για φωνή και πιάνο [έκδοση 1958]:
7. «Θυσιαστήριο» (Γιώργου Κοτζιούλα) (1945)
8. «Κούρσεψαν την όμορφή μας χώρα» (Φώτη Αγγουλέ) (1945)
9. «Αντίο» (Τάσου Λειβαδίτη) (1944), για κοντράλτο ή βαρύτονο και πιάνο
10. «Κύπρος (εμβατήριο)» (Βασίλη Ρώτα), για φωνή και πιάνο
12. «Ειρήνη» (Γιάννη Ρίτσου), για φωνή και πιάνο
«Θυσιαστήριο»
I: 20. Τραγούδια για την ειρήνη, για δραματική σοπράνο και ορχήστρα εγχόρδων [έκδοση 1970]:
1. «Στους δίκαιους ειρήνη» (Ανδρέα Κάλβου)
2. «Σαν είναι ειρήνη» (Βακχυλίδη)
3. «Πόθος ειρήνης» (Ευριπίδη)
4. «Τραγούδι για την ειρήνη» (Αριστοφάνη)
I: 24. Μνήμες, 4 τραγούδια για δραματική σοπράνο και ορχήστρα εγχόρδων:
1. «Κούρσεψαν την όμορφή μας Χώρα» (Φώτη Αγγουλέ)
2. «Θυσιαστήριο» (Γιώργου Κοτζιούλα)
3. «Αντίο» (Τάσου Λειβαδίτη)
4. «Η Ελλάδα σέρνει το χορό (Αντίσταση)» (Άγγελου Σικελιανού)
I: 25. Από τα 4 τραγούδια, για δραματική σοπράνο και ορχήστρα εγχόρδων:
4. «Ύμνος στην ειρήνη» (Κωστή Παλαμά)
I: 29(i). Ειρήνη (Κωστή Παλαμά), για φωνή και πιάνο
I: 29(ii). Ειρήνη στα Βαλκάνια – Ύμνος (Κωστή Παλαμά), για φωνή και πιάνο
II. ΧΟΡΩΔΙΑ
II: 2. Ο πρώτος αντάρτης ή Μανώλης Γλέζος (Στάθη Πρωταίου) (1942), για ανδρική είτε γυναικεία είτε παιδική χορωδία
II: 3. Ζήτω τα Ελληνόπουλα ή Ύμνος των Αετόπουλων (Γεράσιμου Σταύρου) (1944), για μονόφωνη παιδική χορωδία και πιάνο
II: 4. Τ’ Αετόπουλα το λένε (Γεράσιμου Σταύρου) (“Καρπενήσι, Απρίλης του 1944”), για μονόφωνη παιδική χορωδία
II: 8. Το άσπρο περιστέρι (Λέοντα Κουκούλα) (“Αθήνα, 28/11/1958”), για γυναικεία χορωδία, δύο σόλο σοπράνο και μία σόλο άλτο
II: 9. Από τα Τραγούδια για χορωδία γυναικεία ή ανδρική (“1958”):
8. «Κύπρος» (Βασίλη Ρώτα), για γυναικεία χορωδία με σόλο σοπράνο και μέτζο σοπράνο
12. «Θυσιαστήριο» (Γιώργου Κοτζιούλα), για ανδρική χορωδία
13. «Μένουν ακόμα» (Γιώργου Κοτζιούλα), για τρίφωνη ανδρική χορωδία
14. «Αναστάσιμο» (Γιώργου Κοτζιούλα), για ανδρική χορωδία
15. «Εμπρός» (Κωστή Παλαμά) (1944), για εξάφωνη χορωδία
16. «Εργάτες» (Κωστή Παλαμά), για πεντάφωνη χορωδία
17. «Ύμνος στην ειρήνη» (Κωστή Παλαμά), για χορωδία με δύο σόλο σοπράνο και μία σόλο άλτο
18. «Τ’ όνειρο» (Γιάννη Ρίτσου), για πεντάφωνη χορωδία με σόλο σοπράνο, άλτο, τενόρο και βαρύτονο
II: 11. Ελεύθεροι πολιορκημένοι (Διονυσίου Σολωμού), καντάτα για διπλή χορωδία, σολίστ, αφηγητή και μεγάλη ορχήστρα (1968-1978). Εν μέρει χαμένο – σώζονται τα παρακάτω 3 από τα αναφερόμενα 16 μέρη:
1. «Εισαγωγή – Το χρέος» (1967-8)
3. «Άκρα του τάφου σιωπή – Η πείνα» (“Αθήνα, 20/11/1955”), για μονόφωνη ανδρική χορωδία (βαρύτονοι και τενόροι εναλλάξ)
4. «Άνοιξη»
«Άκρα του τάφου σιωπή» (ερμηνεία: Δημήτρης Λάγιος)
II: 15. Από τα 4 τραγούδια (για γυναικεία χορωδία):
2. «Τραγούδι για την Ειρήνη» (Αριστοφάνη), για γυναικεία χορωδία
II: 19. Ειρήνη (Κωστή Παλαμά), για πεντάφωνη χορωδία
II: 24. Όλος μου ο δρόμος (Γιώργου Κοτζιούλα), για ανδρική χορωδία
II: 25. Ο οδηγητής (Κώστα Βάρναλη), για μονόφωνη χορωδία
II: 27. Συρματοπλέγματα (Γιώργου Κοτζιούλα), για τρίφωνη ανδρική χορωδία
II: 29. Του Γρηγόρη Λαμπράκη (Αντώνη Μάρταλη), για δίφωνη χορωδία
II: 30. Τραγούδια που γράφτηκαν στην περίοδο του εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα (1943-5), για χορωδία με σόλο φωνή (προκύπτει από το έργο Ι:7)
II: 31. Ειρήνη (Γιάννη Ρίτσου), για χορωδία με σόλο σοπράνο, άλτο, τενόρο και (προαιρετικά) βαρύτονο και πιάνο
II: 32. Κύπρος (εμβατήριο) (Βασίλη Ρώτα), για χορωδία
III. ΣΟΛΟ
III: 1. Σονάτα, για πιάνο [έκδοση 1966] (στο τρίτο μέρος του έργου, όπως και στις παρακάτω εκδοχές του, υπάρχει μουσική παράφραση του θέματος της «Διεθνούς»).
IV. ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΩΜΑΤΙΟΥ
IV: 5α. Σονάτα, για βιολί και πιάνο (“Αθήνα, 2/8/1958”) [έκδοση 1963]
IV: 5β. Σονάτα, για τσέλο και πιάνο
V. ΟΡΧΗΣΤΡΑ
V: 1. Νέοι Σουλιώτες, συμφωνικό σκίτσο (“Είναι το πρώτο σ’ όλο τον Κόσμο συμφωνικό έργο εμπνευσμένο από την αντίσταση των Λαών ενάντια στους φασίστες καταχτητές για λευτεριά και ειρήνη – Αθήνα, 28 του Δεκέμβρη 1940.”)
V: 2. [Ο] Τζαβέλας (1942), συμφωνικό ποίημα
V: 5. [Η] Λαφίνα (1945-6), σουίτα για ορχήστρα εγχόρδων (εμπνευσμένο από τα Δεκεμβριανά)
V: 6. Συμφωνία αρ. 1 – «Αντίσταση» (1944-1946) (Ανάλυση του έργου και περιγραφή του προγραμματικού του περιεχομένου δίνεται στο βιβλίο του Θάνου Κωνσταντινίδη, Από την εθνική αντίσταση – Το «μνημείο της Πίνδου» του Καπράλου – Η «συμφωνία της Αντίστασης» του Ξένου, Αθήνα 1996, σ. 61-77).
Συμφωνία αρ. 1
V: 7. Ο Διγενής δεν πέθανε (1952), συμφωνικό ποίημα («Το 1952 συνέθεσα το συμφωνικό ποίημα “Ο Διγενής δεν πέθανε”, εμπνευσμένο από τον ήρωα κομμουνιστή Νίκο Μπελογιάννη»).
Ο Διγενής δεν πέθανε
V: 8. Προμηθέας (1958-9), συμφωνικό ποίημα
V: 9. Σονάτα, για ορχήστρα εγχόρδων (1960)
V: 10. Σπάρτακος (1963), συμφωνικό ποίημα
Σπάρτακος
V: 11. Κύπρος, Ελλάδα μας (1964), συμφωνικό ποίημα (εμπνευσμένο από τον «αγώνα για την ανεξαρτησία της Κύπρου», εκφράζει «την ταυτότητα των αγώνων του Ελληνισμού για λευτεριά και ανεξαρτησία»).
V: 13. Συμφωνία αρ. 2 («της ειρήνης») (1967-8) (εμπνευσμένο από τα τραγικά για την χώρα μας γεγονότα των χρόνων εκείνων – Ελλάδα 1967).
VI. ΣΚΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
VI: 5. Ρήγας Βελεστινλής (Σπύρου Μελά) (1962), για ορχήστρα δωματίου και χορό.
Για λόγους διευκόλυνσης, τα έργα θα παρατίθενται με τη σειρά που εμφανίζονται στον κατάλογο έργο του συνθέτη (βλ. «Κατάλογος έργων Αλέκου Ξένου (1912-1995)» (Μουσικολογία 18, 2003, σσ. 165-207, επανέκδοση στο Η αυτοβιογραφία και το αρχείο του Αλέκου Ξένου, Μουσείο Μπενάκη, 2013, σσ. 219-282).
Από το πλούσιο σχετικό έργο του συνθέτη (που αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του) δίνουμε εδώ τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Η δε παράθεση των έργων γίνεται, ως επί το πλείστον, επιγραμματικά. Λεπτομέρειες και σχόλια για τα έργα μπορεί να βρει κανείς στις παραπάνω πηγές.
I. ΤΡΑΓΟΥΔΙ
I: 3. Ο οδηγητής (Κώστα Βάρναλη), για φωνή και πιάνο (1941)
I: 4. Του Άρη ή Του μικρού χωριού (Ναυσικάς Φλέγκα) (1943), για φωνή και πιάνο (βασίζεται σε ένα σλάβικο επαναστατικό τραγούδι)
I: 7. Τραγούδια που γράφτηκαν στην περίοδο του εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα, για φωνή και πιάνο (πλην του αρ. 2) (1943-1945, πλην του 8: 1950):
1. «Τ’ ανταρτάκια» (Αλέκου Ξένου) (1943)
2. «Τα ελληνόπουλα το λένε» (Γεράσιμου Σταύρου) (1944), για μονόφωνη παιδική χορωδία με σόλο φωνή και πιάνο
3. «Ο κοκοβιός» (Αλέκου Ξένου) (1944)
4. «Της νιότης» ή «Ύμνος της Ε.Π.Ο.Ν.» (Σοφίας Μαυροειδή – Παπαδάκη) (1944)
5. «Ο ύμνος της Π.Ε.Ε.Α.» (Γεράσιμου Σταύρου) (1944)
6. «Στους δρόμους (Ύμνος της Εθνικής Αλληλεγγύης)» (Απόστολου Σπήλιου) (1944)
7. «Της Αθήνας» (Γεράσιμου Σταύρου) (1944)
8. «Κάθε πρωί» (Αλέκου Ξένου) (1950)
9. «Κούρσεψαν την όμορφή μας χώρα» (Φώτη Αγγουλέ) (1945)
10. «Θυσιαστήριο» (Γιώργου Κοτζιούλα) (1945)
11. «Επίγραμμα: Στους δέκα ήρωες της Καλλιθέας» (Σοφίας Μαυροειδή – Παπαδάκη) (1945)
«Στους δρόμους» (ερμηνεία: Ηλίας Λογοθέτης)
I: 10. 3 Τραγούδια (Άγγελου Σικελιανού) (1946 – 1951), για φωνή και πιάνο:
1. «Εμβατήριο» (1951)
2. «25 Μαρτίου 1821 – 25 Μαρτίου 1946» (ή «Ύμνος στη δημοκρατία») (1946)
3. «Η Ελλάδα σέρνει το χορό (Αντίσταση)» (1947)
I: 12. Τραγούδια για την ειρήνη, για μέτζο ή δραματική σοπράνο και πιάνο (“1969”):
1. «Εις μούσας» (Ανδρέα Κάλβου) (1960)
2. «Άνοιξη» (Διονυσίου Σολωμού)
3. «Θάλασσα» (Κώστα Βάρναλη)
4. «Ύμνος στην ειρήνη» (Κωστή Παλαμά) (1950)
5. «Πόθος ειρήνης» (Ευριπίδη)
6. «Σαν είναι ειρήνη» (Βακχυλίδη)
7. «Τραγούδι για την ειρήνη» (Αριστοφάνη)
8. «Τ’ όνειρο του παιδιού» (Γιάννη Ρίτσου)
«Ύμνος στην ειρήνη»
I: 13. Τραγούδια για την ειρήνη, για μέτζο σοπράνο και κουιντέτο εγχόρδων (“Αθήνα, IV 1982”):
1. «Ύμνος στην ειρήνη» (Κωστή Παλαμά)
2. «Πόθος ειρήνης» (Ευριπίδη)
3. «Σαν είναι ειρήνη» (Βακχυλίδη)
4. «Τραγούδι για την ειρήνη» (Αριστοφάνη)
I: 15. Από τα 4 τραγούδια (Κωστή Παλαμά) [έκδοση 1952], για φωνή και πιάνο:
1. «Ύμνος στην ειρήνη» (1950)
2. «Εργάτες» (1944)
4. «Εμπρός» (1944)
«Εργάτες»
Βίντεο του τραγουδιού "Εμπρός"
I: 16. Από τα Δεκαπέντε τραγούδια, για φωνή και πιάνο [έκδοση 1958]:
7. «Θυσιαστήριο» (Γιώργου Κοτζιούλα) (1945)
8. «Κούρσεψαν την όμορφή μας χώρα» (Φώτη Αγγουλέ) (1945)
9. «Αντίο» (Τάσου Λειβαδίτη) (1944), για κοντράλτο ή βαρύτονο και πιάνο
10. «Κύπρος (εμβατήριο)» (Βασίλη Ρώτα), για φωνή και πιάνο
12. «Ειρήνη» (Γιάννη Ρίτσου), για φωνή και πιάνο
«Θυσιαστήριο»
I: 20. Τραγούδια για την ειρήνη, για δραματική σοπράνο και ορχήστρα εγχόρδων [έκδοση 1970]:
1. «Στους δίκαιους ειρήνη» (Ανδρέα Κάλβου)
2. «Σαν είναι ειρήνη» (Βακχυλίδη)
3. «Πόθος ειρήνης» (Ευριπίδη)
4. «Τραγούδι για την ειρήνη» (Αριστοφάνη)
I: 24. Μνήμες, 4 τραγούδια για δραματική σοπράνο και ορχήστρα εγχόρδων:
1. «Κούρσεψαν την όμορφή μας Χώρα» (Φώτη Αγγουλέ)
2. «Θυσιαστήριο» (Γιώργου Κοτζιούλα)
3. «Αντίο» (Τάσου Λειβαδίτη)
4. «Η Ελλάδα σέρνει το χορό (Αντίσταση)» (Άγγελου Σικελιανού)
I: 25. Από τα 4 τραγούδια, για δραματική σοπράνο και ορχήστρα εγχόρδων:
4. «Ύμνος στην ειρήνη» (Κωστή Παλαμά)
I: 29(i). Ειρήνη (Κωστή Παλαμά), για φωνή και πιάνο
I: 29(ii). Ειρήνη στα Βαλκάνια – Ύμνος (Κωστή Παλαμά), για φωνή και πιάνο
II. ΧΟΡΩΔΙΑ
II: 2. Ο πρώτος αντάρτης ή Μανώλης Γλέζος (Στάθη Πρωταίου) (1942), για ανδρική είτε γυναικεία είτε παιδική χορωδία
II: 3. Ζήτω τα Ελληνόπουλα ή Ύμνος των Αετόπουλων (Γεράσιμου Σταύρου) (1944), για μονόφωνη παιδική χορωδία και πιάνο
II: 4. Τ’ Αετόπουλα το λένε (Γεράσιμου Σταύρου) (“Καρπενήσι, Απρίλης του 1944”), για μονόφωνη παιδική χορωδία
II: 8. Το άσπρο περιστέρι (Λέοντα Κουκούλα) (“Αθήνα, 28/11/1958”), για γυναικεία χορωδία, δύο σόλο σοπράνο και μία σόλο άλτο
II: 9. Από τα Τραγούδια για χορωδία γυναικεία ή ανδρική (“1958”):
8. «Κύπρος» (Βασίλη Ρώτα), για γυναικεία χορωδία με σόλο σοπράνο και μέτζο σοπράνο
12. «Θυσιαστήριο» (Γιώργου Κοτζιούλα), για ανδρική χορωδία
13. «Μένουν ακόμα» (Γιώργου Κοτζιούλα), για τρίφωνη ανδρική χορωδία
14. «Αναστάσιμο» (Γιώργου Κοτζιούλα), για ανδρική χορωδία
15. «Εμπρός» (Κωστή Παλαμά) (1944), για εξάφωνη χορωδία
16. «Εργάτες» (Κωστή Παλαμά), για πεντάφωνη χορωδία
17. «Ύμνος στην ειρήνη» (Κωστή Παλαμά), για χορωδία με δύο σόλο σοπράνο και μία σόλο άλτο
18. «Τ’ όνειρο» (Γιάννη Ρίτσου), για πεντάφωνη χορωδία με σόλο σοπράνο, άλτο, τενόρο και βαρύτονο
II: 11. Ελεύθεροι πολιορκημένοι (Διονυσίου Σολωμού), καντάτα για διπλή χορωδία, σολίστ, αφηγητή και μεγάλη ορχήστρα (1968-1978). Εν μέρει χαμένο – σώζονται τα παρακάτω 3 από τα αναφερόμενα 16 μέρη:
1. «Εισαγωγή – Το χρέος» (1967-8)
3. «Άκρα του τάφου σιωπή – Η πείνα» (“Αθήνα, 20/11/1955”), για μονόφωνη ανδρική χορωδία (βαρύτονοι και τενόροι εναλλάξ)
4. «Άνοιξη»
«Άκρα του τάφου σιωπή» (ερμηνεία: Δημήτρης Λάγιος)
II: 15. Από τα 4 τραγούδια (για γυναικεία χορωδία):
2. «Τραγούδι για την Ειρήνη» (Αριστοφάνη), για γυναικεία χορωδία
II: 19. Ειρήνη (Κωστή Παλαμά), για πεντάφωνη χορωδία
II: 24. Όλος μου ο δρόμος (Γιώργου Κοτζιούλα), για ανδρική χορωδία
II: 25. Ο οδηγητής (Κώστα Βάρναλη), για μονόφωνη χορωδία
II: 27. Συρματοπλέγματα (Γιώργου Κοτζιούλα), για τρίφωνη ανδρική χορωδία
II: 29. Του Γρηγόρη Λαμπράκη (Αντώνη Μάρταλη), για δίφωνη χορωδία
II: 30. Τραγούδια που γράφτηκαν στην περίοδο του εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα (1943-5), για χορωδία με σόλο φωνή (προκύπτει από το έργο Ι:7)
II: 31. Ειρήνη (Γιάννη Ρίτσου), για χορωδία με σόλο σοπράνο, άλτο, τενόρο και (προαιρετικά) βαρύτονο και πιάνο
II: 32. Κύπρος (εμβατήριο) (Βασίλη Ρώτα), για χορωδία
III. ΣΟΛΟ
III: 1. Σονάτα, για πιάνο [έκδοση 1966] (στο τρίτο μέρος του έργου, όπως και στις παρακάτω εκδοχές του, υπάρχει μουσική παράφραση του θέματος της «Διεθνούς»).
IV. ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΩΜΑΤΙΟΥ
IV: 5α. Σονάτα, για βιολί και πιάνο (“Αθήνα, 2/8/1958”) [έκδοση 1963]
IV: 5β. Σονάτα, για τσέλο και πιάνο
V. ΟΡΧΗΣΤΡΑ
V: 1. Νέοι Σουλιώτες, συμφωνικό σκίτσο (“Είναι το πρώτο σ’ όλο τον Κόσμο συμφωνικό έργο εμπνευσμένο από την αντίσταση των Λαών ενάντια στους φασίστες καταχτητές για λευτεριά και ειρήνη – Αθήνα, 28 του Δεκέμβρη 1940.”)
V: 2. [Ο] Τζαβέλας (1942), συμφωνικό ποίημα
V: 5. [Η] Λαφίνα (1945-6), σουίτα για ορχήστρα εγχόρδων (εμπνευσμένο από τα Δεκεμβριανά)
V: 6. Συμφωνία αρ. 1 – «Αντίσταση» (1944-1946) (Ανάλυση του έργου και περιγραφή του προγραμματικού του περιεχομένου δίνεται στο βιβλίο του Θάνου Κωνσταντινίδη, Από την εθνική αντίσταση – Το «μνημείο της Πίνδου» του Καπράλου – Η «συμφωνία της Αντίστασης» του Ξένου, Αθήνα 1996, σ. 61-77).
Συμφωνία αρ. 1
V: 7. Ο Διγενής δεν πέθανε (1952), συμφωνικό ποίημα («Το 1952 συνέθεσα το συμφωνικό ποίημα “Ο Διγενής δεν πέθανε”, εμπνευσμένο από τον ήρωα κομμουνιστή Νίκο Μπελογιάννη»).
Ο Διγενής δεν πέθανε
V: 8. Προμηθέας (1958-9), συμφωνικό ποίημα
V: 9. Σονάτα, για ορχήστρα εγχόρδων (1960)
V: 10. Σπάρτακος (1963), συμφωνικό ποίημα
Σπάρτακος
V: 11. Κύπρος, Ελλάδα μας (1964), συμφωνικό ποίημα (εμπνευσμένο από τον «αγώνα για την ανεξαρτησία της Κύπρου», εκφράζει «την ταυτότητα των αγώνων του Ελληνισμού για λευτεριά και ανεξαρτησία»).
V: 13. Συμφωνία αρ. 2 («της ειρήνης») (1967-8) (εμπνευσμένο από τα τραγικά για την χώρα μας γεγονότα των χρόνων εκείνων – Ελλάδα 1967).
VI. ΣΚΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
VI: 5. Ρήγας Βελεστινλής (Σπύρου Μελά) (1962), για ορχήστρα δωματίου και χορό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου